In de vijf jaar dat Student & Starter in de gemeenteraad zit heeft de fractie zich volop ingezet om het woonbeleid van Utrecht te verbeteren. Nieuwe woonvormen als friendscontracten moesten onder de aandacht worden gebracht. Grote tekorten onder studenten en starters moesten worden opgelost. Eerlijke huurprijzen moesten sterker worden afgedwongen. Op al deze punten en meer heeft Student & Starter een hoop voor elkaar weten te krijgen, maar richting de toekomst willen we natuurlijk meer. Het woningtekort in Utrecht is nog lang niet opgelost en daarom wil Student & Starter op een slimme manier veel gaan bijbouwen. Dat betekent meer de hoogte in, groener en meer divers voor alle verschillende doelgroepen. Hieronder lees je wat de plannen waren en wat ze gaan worden!

Met de verkiezing van Student & Starter in de gemeenteraad is het onderwerp studentenhuisvesting direct hoger op de politieke agenda komen te staan in Utrecht. In de jaren erna heeft het tot veel nieuwe bouwprojecten geleid voor studentenhuisvesting en daarmee duizenden extra kamers.

Wanneer er wordt gebouwd of verbouwd in Utrecht, moet eerst de Welstandscommissie beoordelen of het wel aan allerlei normen voldoet voor hoe het er uit moet komen te zien. Dat kan een hoop rompslomp met zich meebrengen en stimuleert niet echt om een nieuw project op te starten. In 2014 diende ons eerste raadslid Steven Menke daarom een motie in om te experimenteren met welstandsvrij bouwen, opdat er meer ruimte ontstaat voor creativiteit en innovatie bij bouwprojecten. Vervolgens is in de nieuwe welstandsnota van 2015 besloten om welstandsvrije bouwwerken te introduceren.

Niet iedereen gaat, wanneer die ouder wordt, direct klassiek met het gezin huisje, boompje, beestje wonen. Student & Starter heeft daarom in 2015 een motie ingediend om meer inzicht te krijgen in de woonwensen van Utrechters én een motie ingediend om gelijk de nieuwe woonvorm friendscontracten te onderzoeken. Beide moties zijn toen aangenomen, wat er onder meer toe heeft geleid dat friendscontracten zijn opgenomen in de prestatieafspraken met de corporaties. Ook is er in de laatste begroting geld vrijgekomen voor het ontwikkelen van nieuwe woonconcepten.

Het woningtekort oplossen zonder meer de hoogte in te gaan is eigenlijk niet mogelijk, tot die conclusie kwam de gemeente Den Haag onlangs. Student & Starter bepleitte dit al in 2015 en diende toen een motie in die opriep om te onderzoeken op welke plekken we hoger kunnen gaan bouwen in Utrecht. Tegelijkertijd wilden we onderzoeken hoe hier echt iets tofs van gemaakt kon worden, onder meer door zoveel mogelijk functies te geven aan daken. Dat kan bijvoorbeeld op het gebied van duurzaamheid met zonnepanelen of op het gebied van recreatie met een dakterras. Ook hier hebben we toen een motie voor ingediend. De inzet van Student & Starter blijkt op termijn effect te hebben gehad. De wethouder heeft onlangs toegezegd met een nieuwe hoogbouwvisie te komen. Daarnaast wordt in Leidsche Rijn binnenkort voor het eerst hoger gebouwd dan de Dom én er komt ook nog eens een rooftop bar bovenop!

Veel mensen verdienen niet genoeg om een woning te kunnen kopen of om een woning te huren in de vrije markt. Voor deze mensen hebben we het systeem van sociale huur, zodat je ook met een kleine portemonnee een dak boven het hoofd kan krijgen. In Utrecht is er helaas sprake van een groot tekort aan dit type woningen, waardoor je al snel tien jaar op de wachtlijst staat voor je aan de beurt bent. Door dit wachtlijstsysteem hebben starters geen enkele kans op een sociale huurwoning. Student & Starter vindt het van groot belang dat ook jonge mensen ertussen kunnen komen bij de sociale huurwoningen en vindt dat daarom een substantieel deel van vrijgekomen sociale woningen dient te worden verloot. Deze zogeheten lootwoningen komen voor het grootste deel toe aan starters en zorgen ervoor dat jonge mensen niet massaal uit de stad moeten vertrekken. Omdat er te weinig sociale huur middels loting wordt toegewezen, regelde Student & Starter per motie dat in de toekomst minimaal 10% van het vrijgekomen aanbod middels loting moet worden verdeeld. Helaas is de wethouder hier niet voortvarend mee aan de slag gegaan en dus hebben we hier in 2018 opnieuw een motie over ingediend, opdat het minimumpercentage verloting alsnog wordt geregeld.

Als je als huisbaas een woning wil verhuren, dien je over het algemeen een omzettingsvergunning aan te vragen. Aan die vergunning zitten allerlei (niet allemaal even logische) voorwaarden, maar de belangrijkste voorwaarde miste eigenlijk: een eerlijke huurprijs. Dankzij een Student & Starter-motie is deze voorwaarde er alsnog gekomen. Hierdoor wordt nu gecheckt bij het verlenen van een vergunning of een huisbaas zijn of haar woning wel verhuurt volgens het landelijke puntensysteem voor huurprijzen.

De gemeente Utrecht kan veel problemen oplossen, maar zeker niet alles. Met het grote woningtekort in Utrecht vindt Student & Starter het belangrijk dat omliggende gemeentes helpen bij het oplossen. Zo lossen we niet alleen als stad maar ook als regio het probleem op. Hierop hebben we een motie ingediend om samen met andere gemeenten in de provincie Utrecht in beeld te brengen wat de kansen en uitdagingen zijn voor de regionale woningmarkt. Met meer samenwerking wordt de kans groter dat de grote woningnood in Utrecht eindelijk gaan oplossen.

In 2013 werd het actieplan studentenhuisvesting vastgesteld door de gemeenteraad en dat was hard nodig. Al jaren was er sprake van een tekort van duizenden studentenwoningen en er werd te weinig bijgebouwd om dit probleem op te lossen. Inmiddels wordt er meer bijgebouwd, maar helaas is het einde van het tekort nog lang niet in zicht. Wat betreft Student & Starter wordt het actieplan studentenhuisvesting dan ook nog lang voortgezet en met een motie wisten we hier voldoende steun voor te vinden in de gemeenteraad.

Nog te vaak ziet Student & Starter dat er belachelijke inkomenseisen worden gevraagd voor huurwoningen. Er zijn excessen waarbij je vijf keer de huur moet kunnen verdienen. Hierdoor worden huurwoningen voor veel mensen ontoegankelijk en dat vindt Student & Starter een slechte zaak. Bij het actieplan middeldure huur heeft Student & Starter om die reden een amendement ingediend om een eerste stap te zetten voor het verlagen van inkomenseisen. Zo worden huurwoningen voor meer mensen toegankelijk.

In de loop der jaren heeft Student & Starter zien gebeuren dat het huisvesten van internationale studenten een steeds groter probleem aan het worden is. Aan het begin van het collegejaar moeten telkens honderden internationale studenten verblijven in hostels of op campings. Dat is natuurlijk niet hoe het hoort. In verschillende debatten heeft Student & Starter de wethouder opgeroepen om in samenwerking met de universiteit en de SSH meer woningen te realiseren voor internationale studenten. Over dit onderwerp stelden we ook schriftelijke vragen.

Huurrecht is een heel belangrijke verworvenheid in Nederland. Huurders worden hiermee beschermd tegen zaken als spontane huisuitzetting, huisvredebreuk en belachelijke huurprijzen. Sommige bedrijven proberen echter het huurrecht te omzeilen, dat zagen we bijvoorbeeld bij The Student Hotel. Dit bedrijf trekt zich niets aan van het huurrecht door zich een hotel te noemen en kan daardoor kamers verhuren aan studenten voor soms wel duizend euro per maand. Wat betreft Student & Starter is dit onacceptabel. Om deze reden stelden we in 2016 al schriftelijke vragen over een mogelijke komst van The Student Hotel naar Utrecht en wisten we in 2018 een meerderheid te krijgen voor een motie waarmee we het definitief onmogelijk maakte voor een bedrijf als The Student Hotel om het huurrecht te omzeilen.

Student & Starter ziet veel potentie in het concept friendswoningen. Mensen blijven namelijk steeds langer alleenstaand, maar dat betekent niet dat ze dan alleenwoner willen blijven. Wel zo gezellig als er dan woningen zijn speciaal voor het samenwonen met je vrienden. Het is ook nog eens een stuk betaalbaarder, aangezien je de huur kan delen. Aangezien we in Utrecht de komende jaren duizenden woningen willen gaan bijbouwen, vindt Student & Starter dat er dan best een aantal friendswoningen mogen bijkomen. Gelukkig was de wethouder dit met ons eens en hij nam onze motie over.

Door de voortdurende woningnood in Utrecht is Jan en alleman zoekende naar een woning. Wat betreft Student & Starter hebben we daarbij bijzondere aandacht voor de meest kwetsbaren. Dit zijn bijvoorbeeld mensen die door psychische problemen in de maatschappelijke opvang zijn beland, maar op een gegeven moment weer kunnen uitstromen. Om daadwerkelijk te kunnen uitstromen moeten er voor deze mensen wel woningen zijn en dat is te vaak niet het geval. Wanneer mensen te lang in de maatschappelijke opvang moeten blijven is dit slecht voor hun herstel en daarom heeft Student & Starter de wethouder meermaals gevraagd hier meer prioriteit aan te geven. In het voorjaar van 2018 dienden we een motie in voor de huisvesting van kwetsbare jongeren en in het najaar gaven we hier nog een vervolg aan door een motie in te dienen die vraagt om bij nieuwbouwprojecten speciaal woningen te reserveren voor Utrechters in een kwetsbare positie.

In 2019 gaan we op aandringen van Student & Starter de hoogbouwvisie van Utrecht vernieuwen. De huidige hoogbouwvisie dateert nog uit 2005 en in die visie staat precies hoe hoog je op welke plek mag bouwen. Nu deze visie eindelijk wordt vernieuwd zal de fractie van Student & Starter er vol op inzetten om de grenzen in de lucht op zoveel mogelijk plaatsen tot aan de wolken uit te rekken. Meer hoogbouw is hoognodig om de woningnood in Utrecht écht op te kunnen lossen. Met een soepeler hoogbouwbeleid hoopt Student & Starter op meer iconische woningbouwprojecten zoals MARK in Leidsche Rijn, de NPD-strook in Overvecht en Wonderwoods in het stationsgebied.

Diversiteit dient centraal te staan bij het bij het bouwen van nieuwe buurten en herinrichten van oude buurten. Eigenlijk is er al langer overeenstemming in de politiek over het feit dat we gemengde buurten nodig hebben, maar het realiseren ervan blijkt vaak een ander verhaal. Het zijn nu nog vaak losse projecten zoals Place2BU waar jongeren samenwonen met statushouders en uitstromers van de maatschappelijke opvang of De Saffier waar jongeren en ouderen samen een gebouw delen. Student & Starter wil van goede voorbeelden naar structureel beleid gaan. In de nieuwe woonvisie hopen we dan ook op te nemen dat bij nieuwbouwprojecten een vast aandeel van de woningen maatschappelijk wordt, dus bestemd voor doelgroepen die lastig op andere manieren te huisvesten zijn. Dat gaat verder dan sociale huur, het ook gaat over hoe woongebouwen worden ingericht. Voor ouderen wil je bijvoorbeeld levensloopbestendig bouwen en voor statushouders wil je veel ontmoetingsruimte creëren. Belangrijk hierbij is dat het niet aparte gebouwen worden voor specifieke doelgroepen, maar dat alles en iedereen lekker wordt gemixt zoals dat bijvoorbeeld bij Place2BU gebeurt.

De kosten voor wonen rijzen de pan uit, zo is één van de meest gehoorde klachten in de stad. Het wordt daarom hoogtijd dat de gemeente meer grip krijgt op betaalbaarheid. Er worden al wel stappen gezet, bijvoorbeeld met het actieplan middenhuur, maar Student & Starter wil doorpakken. Prioriteit nummer één hierbij is het volop bijbouwen van woningen. Hiervoor moeten we durven de hoogte in te gaan, maar we zullen ook al na moeten gaan denken over plekken aan de rand van de stad zoals de A12-zone of Rijnenburg om meer woningen te kunnen toevoegen. Daarnaast is durf nodig op het gebied van ons grondbeleid. Wanneer de gemeente bouwgrond in bezit heeft, kunnen er veel makkelijker en strengere eisen worden gesteld aan de betaalbaarheid van nieuwbouw. Het aankopen van grond op strategische plekken kan ons als gemeente in de toekomst veel plezier én betaalbaarheid opleveren.

In de komende jaren zullen er duizenden woningen worden bijgebouwd, maar binnen gebieden waar nieuwbouw moet komen blijven stukken grond of gebouwen soms jarenlang leeg staan. Dat is natuurlijk ontzettend zonde, aangezien die plekken prima gebruikt kunnen worden om onder meer tijdelijke wooninitiatieven te realiseren. Dat kan in de vorm van containerwoningen, maar bijvoorbeeld ook door projecten met tiny houses Student & Starter gaat zich de komende jaren ervoor inzetten dat de gemeente met beleid gaat komen om het tijdelijk gebruik van leegstaande gebouwen en braakliggende gronden te stimuleren. Dit kan onder meer door het instellen van een leegstandsverordening, zoals bijvoorbeeld in Amsterdam.

De ouderwetse manier van bestemmingsplannen maken is nog erg gebaseerd op het denken in kaveltjes. Op dit kaveltje gaan we dit doen, op dat kaveltje gaan we dat doen. Student & Starter wil dat op den duur die manier van denken gaat veranderen. Met de skyline die we erbij gaan krijgen in Utrecht, zullen we juist moeten nadenken over hoe we in plaats van horizontaal verticaal gaan bestemmen. Wat heeft een woontoren nodig om levendig te worden, een dorp te worden op zichzelf? Hoe kunnen we met slimme ontwerpen op daken en tussenlagen openbare ruimte inbouwen? Willen we straks geen verticale bossen gaan bestemmen? Allemaal zaken waar Student & Starter graag verder over wil denken, ook in het kader van de nieuwe omgevingswet.

Wat betreft Student & Starter dient duurzaamheid de norm te worden en dat geldt zeker ook bij het bouwen van nieuwe woningen. Grofweg betekent dit dat we 1. circulair, 2. energieneutraal en 3. klimaatadaptief moeten gaan bouwen. Bij circulair bouwen worden bouwmaterialen zoveel mogelijk hergebruikt en zelfs de bouwers zien een verplichting tot circulair bouwen wel zitten. Dit levert een kleinere afvalberg op, maar ook lagere CO2 productie omdat er minder nieuwe bouwmaterialen geproduceerd hoeven worden. Bij energieneutraal bouwen kan een woning uiteindelijk alle stroom en warmte zelf opbrengen. Met een goede combinatie van isolatie, warmtepompen, zonnepanelen en hopelijk nieuwe innovaties, moet dit mogelijk gaan worden. Vanaf 2020 worden bijna energieneutrale gebouwen (BENG) al verplicht. Vanaf daar stomen we wat betreft Student & Starter door naar volledig energie neutraal. Ten slotte moeten we nu al rekening gaan houden met het veranderende klimaat omdat er sprake zal zijn van extremer weer in de toekomst. Meer en meer zullen periodes van veel neerslag en grote droogte elkaar afwisselen, wat leidt tot wateroverlast en hittestress. Beide problemen kunnen worden aangepakt met groene gevels en groene daken. Beleidsmatig kunnen we dit extra stimuleren door de subsidies hiervoor te verhogen, maar ook door het dwingender op te leggen bij nieuwbouwontwikkelingen

Op dit moment worden er al volop plannen gemaakt om de stad te transformeren en tegen 2030 zal dat echt zichtbaar gaan worden. Gebieden zoals de Merwedekanaalzone en de Cartesiusdriehoek veranderen van ouderwetse bedrijventerreinen naar moderne, bruisende woon- en verblijfgebieden. Juist deze plannen laten zien hoe belangrijk het is voor Student & Starter om nú al na te denken over de Utrechter 2030, omdat de beslissingen die we nu maken grote impact kunnen gaan hebben op het leven van dit persoon. Daarnaast zijn er op den duur misschien nog wel meer industriegebieden die omgevormd kunnen worden, denk bijvoorbeeld aan Lage Weide. In ieder geval zal Student & Starter bij al deze plannen vol inzetten op haar idealen rond verticale dorpen, urban jungles en betaalbaarheid!

Tegen het jaar 2030 zullen steeds meer buurten in Utrecht verworden zijn tot autovrije paradijsjes. In de Merwedekanaalzone is alles rond parkeren ondergronds opgelost en dankzij een Student & Starter-motie heeft ook de 2e Daalsedijk er een autovrije buurt bijgekregen. Straatparkeerplaatsen zijn bij nieuwbouwprojecten inmiddels zo goed als taboe geworden. Er wordt gekozen voor alternatieve mobiliteitsoplossingen en dus minimale aantallen parkeerplaatsen in nieuwbouwprojecten. Als er al parkeerplaatsen komen, zijn ze in ieder geval niet op straat. Dit zorgt er voor dat in nieuwe buurten overal groen in de buurt is, volop ruimte om je fiets te parkeren en plek te over voor kinderen om te spelen. Dat is waar Student & Starter voor staat!

Doordat de gemeente anders is gaan denken over parkeren, maar zeker ook door creatieve oplossingen moet de stad tegen 2030 gevuld zijn met groene oases. Hierdoor blijft er in het gegroeide en drukkere Utrecht balans tussen rust en drukte. Hiervoor moet onder andere het grote dakenplan van Student & Starter worden uitgevoerd, waarbij elk dak dat geschikt is een nuttige functie krijgt. Zo kunnen we tegen 2030 honderden voetbalvelden aan dak hebben vergroend. Ook langs de gevels van gebouwen moet beplanting komen in deze plannen, zodat je je midden in de stad zomaar in het bos kan wanen. Nieuwe buurten richten we anders in met meer aaneengesloten groenstroken door de buurt heen. Hiermee wordt de kwaliteit en beleving van het groen verhoogd. Zo stap je de deur uit en de oase in..