In de vijf jaar dat Student & Starter zich in de gemeenteraad voor Utrecht heeft ingezet, is ook veel aandacht uitgegaan naar de onderwerpen Werk & Inkomen en Economie. Deze onderwerpen waren wel wat meer wennen dan bijvoorbeeld Wonen, maar desalniettemin hebben we in de korte tijd dat we in de raad zitten ons ook op deze onderwerpen kunnen profileren. Bijvoorbeeld eerlijk werk voor iedereen, dus ook voor Utrechters die net zijn afgestudeerd. Wat Student & Starter betreft mag geen gebruik worden gemaakt van deze afgestudeerden door slechte werkervaringsplekken aan te bieden. Maar wij dachten bijvoorbeeld ook aan het economisch beleid van Utrecht, dat wat ons betreft wat meer buiten de lijntjes mag kleuren. Regelvrije zones, ruimere openingstijden, nachtwinkels: Utrecht heeft nog veel kansen om te groeien. Die groeimogelijkheden hebben wij de afgelopen vijf jaar geprobeerd te benutten. Hieronder lees je wat de plannen waren en wat ze gaan worden!

In 2014 werd de motie ‘Utrecht geeft het goede voorbeeld’ ingediend, Student & Starter was mede-indiener van deze motie. Het doel van de motie was om meer jongeren bij de gemeente te laten werken en Utrecht op dit onderdeel het goede voorbeeld te laten geven. Deze motie werd aangenomen.

Deze motie ging over het kritischer bekijken van de het systeem van arbeidsbemiddeling binnen de gemeente. Door het aannemen van de motie wordt nu gekeken naar de effectiviteit van het systeem: hoeveel mensen worden daadwerkelijk naar een nieuwe baan begeleid? En hoe duurzaam zijn deze banen? De motie werd aangenomen, Student & Starter was mede-indiener.

Het Lokaal Economisch Fonds (LEF) had als doelstelling de economie en werkgelegenheid in Utrecht te ondersteunen door middel van het verlenen van verschillende subsidies. Student & Starter is niet van het schenen schoppen, maar voert constructieve oppositie door kritisch te kijken naar de effectiviteit van fondsen zoals het LEF. Samen met het CDA stelden wij de motie ‘LEF hebben om re-integratie kritisch te bekijken’ op, die het college opdroeg te onderzoeken wat nu daadwerkelijk de positieve effecten van dit fonds waren. De motie werd overgenomen.

In 2015 startten wij met onze vragen over werkervaringsplekken. In lijn met de motie ‘Gratis werk bestaat niet’, keken wij kritisch naar de verdringing van ‘echte’ banen door stages en werkervaringsplekken. Vaak kunnen afgestudeerden makkelijk als volwaardige werknemers aan de slag, maar is het voor de werkgever goedkoper en makkelijker om een werkervaringsplek of stage aan te bieden. Student & Starter heeft in vele debatten gepleit tegen deze oneigenlijke werkervaringsplekken.

In oktober en november 2015 werd de winkeltijdenverordening besproken. Wat ons betreft kunnen bij een veranderende samenleving en het groeien van de stad kunnen ruimere winkeltijden niet achter blijven. Student & Starter is daarom blij met de stap die in 2015 wordt gezet: er komen minder regels omtrent de openingstijden en de mogelijkheid wordt geboden om open te blijven tot 02:00 uur. Student & Starter vindt het wel jammer dat ook met deze nieuwe verordening Utrechters de rest van de nacht nergens terecht kunnen. Op 26 november 2015 pleitte Student & Starter daarom ook voor échte nachtwinkels die de hele nacht open zijn.

Student & Starter diende samen met onder andere D66 in 2016 de motie ‘Schiet op met het Ondernemingsdossier’ in. Deze motie drong aan op een snelle ontwikkeling van de mogelijkheid voor ondernemers om bij de gemeente digitaal aanvragen te doen en zaken te regelen. Student & Starter ziet graag een grote sprong in de digitale dienstverlening van de gemeente. Dit kan voor ondernemers ook zorgen voor een positiever vestigingsklimaat en dus ten goede komen van de Utrechtse economie.

Student & Starter schrok van de rapportage van het programma De Monitor van 3 januari 2016 over de uitbuiting van starters binnen de geestelijke gezondheidszorg. Velen werkten, via een zogenaamde ‘werkervaringsplek’, vaak voor langere tijd, ver onder het minimumloon en soms zelfs onbetaald. Vaak was er geen sprake van goede begeleiding of leerplan, terwijl er wel op reguliere basis productieve arbeid wordt verricht. Het overgrote deel van deze starters stappen niet naar de arbeidsinspectie uit angst hun baan te verliezen. Student & Starter had al langer deze oneigenlijke werkervaringsplekken hoog op de agenda staan, over dit concrete voorbeeld stelden we in 2016 schriftelijke vragen.

Student & Starter houdt van initiatieven en laat het liefst zoveel mogelijk vrijheid bij de initiatiefnemers liggen. De motie ‘Proef voor marktinitiatieven’ droeg op een pilot te starten die mogelijk maakte dat bewoners hun eigen markt konden starten. Student & Starter was mede-indiener van deze motie die uiteindelijk werd overgenomen.

Al eerder heeft Student & Starter zich kritisch geuit over het LEF, in 2017 borduurden wij voort op dit standpunt. Met onze motie “Een baan is meer LEF” stelden wij de kwestie aan de kaak dat gesubsidieerde werkplekken door het LEF te vaak stageplekken of werkervaringsplekken zijn. Wij daagden het college uit een bepaling op te nemen dat bij het LEF eerst moet worden gekeken naar de mogelijkheid van een baan boven een stage. Sinds deze aangenomen motie moest worden beargumenteerd waarom er voor een stage wordt gekozen.

De Uithof heeft natuurlijk nog enorme groeimogelijkheden. In 2018 deden wij een draagvlakmeting voor de naamsverandering van de Uithof naar het Utrecht Science Park (USP) en hadden hierbij ook een veld opengelaten voor suggesties ter bevordering van de levendigheid. De reacties stroomden binnen: een grote supermarkt, groen, meer horeca, ga zo maar door. Maar deze wens bestond ook al in 2017, toen de Uithof nog gewoon de Uithof was. Met de motie 'Een levendig Utrecht Science Park’, droeg Student & Starter het college op te beargumenteren welk deel van de investeringen in het USP naar de bevordering van de levendigheid gingen, en in ieder geval aandacht te besteden aan deze levendigheid. De motie leidde tot een toezegging van de wethouder om hier in 2018 op terug te komen.

Ook zette Student & Starter zich in 2017 in voor het ontstaan van regelvrije zones. Regelvrije zones zijn zones in wijken of winkelgebieden waar ondernemers meer de ruimte krijgen binnen de regelgeving. Dit kan bijvoorbeeld zijn in de vorm van blending, blurring, of pop-up terrassen. Het concept van een freezone heeft niet alleen waarde door de regelvrije zone die er wordt gecreëerd, maar ook door de specifieke naam en aanduiding die eraan wordt gegeven. Hierdoor wordt het ook een aantrekkelijk concept voor ondernemers, die zich dan bewust zijn van de specifieke regelvrije zone. Om dit te bereiken is in juni 2017 de motie ‘Regelvrije zone voor Utrecht’ ingediend, met de opdracht te kijken naar hoe deze freezones zijn gerealiseerd in Amsterdam.

Student & Starter zet zich in voor de verbinding tussen jong en oud in Utrecht. Op het onderdeel Werk & Inkomen uitte zich dit in 2017 door de motie ‘Jong en oud helpt elkaar aan het werk’. De motie droeg op om binnen de pilot ouderenwerkloosheid te experimenteren met het koppelen van jongere en oudere werkzoekenden die elkaar kunnen helpen met het ontwikkelen en verbeteren van arbeidsmarktvaardigheden. De motie werd aangenomen.

Bij het begin van een werkervaringsplek moet duidelijk zijn wat de leerdoelen zijn, het proces om deze doelen te bereiken en de bijbehorende werkzaamheden. Ook dient expliciet te worden gemaakt bij het begin van zo’n werkervaringsplek op welke momenten en op welke manier wordt geëvalueerd. Wanneer een organisatie af doet aan zo’n leertraject, is er al snel sprake van een werkervaringsplek die eigenlijk een baan zou moeten zijn. Hierover diende Student & Starter in 2018 een motie in die werd aangenomen met het initiatiefvoorstel over payrolling. Hoewel de juridische haalbaarheid nog moet blijken, blijft Student & Starter zich inzetten voor realisatie van de motie.

Werkervaringsplekken zijn eigenlijk werkplekken die worden aangeboden tegen een lager loon, met de argumentatie dat mensen van deze plek nog veel kunnen leren. Vaak worden er echter geen gedegen leertrajecten aangeboden en is het dus eigenlijk oneerlijk dat de werknemer zo weinig betaald krijgt voor het geleverde werk. Een voorbeeld hiervan zijn de werkervaringsplekken die worden aangeboden bij het Nederlands Film Festival. Student & Starter stelde hier mondelinge vragen over in het voorjaar van 2018.

Student & Starter heeft in 2015 al laten blijken hoe belangrijk het is dat een grote stad als Utrecht, waar mensen verschillende ritmes hebben, een nachtwinkel heeft. In 2018 kwamen we op dit onderwerp bij de bespreking van de Voorjaarsnota terug. Met één zetel tekort stelden we de motie ‘Nachtwinkels: diverse stad, diverse ritmes' op. De motie zou het niet halen dus we hebben hem ingetrokken, maar het biedt wel perspectief. Samen met de andere partijen uit de raad gaan we kijken welke vorm van nachtwinkels wel voor een meerderheid van de raad acceptabel is.

Het college kwam terug met een onbevredigende reactie op de motie ‘Regelvrije zone voor Utrecht’, dus is Student & Starter verder gegaan met het proberen te realiseren van de aangenomen motie. Bij de programmabegroting 2019 zijn wij het debat opnieuw aangegaan met de motie ‘Grenzeloos ondernemen’. Nu zijn we bezig met het concreet maken van een geschikte locatie voor onze regelvrije zone. Als we deze hebben gevonden, is de wethouder enthousiast om met ons naar de uitwerking van het plan te kijken.

Tijdens het debat over de aanvullende gelden die beschikbaar kwamen voor verschillende armoederegelingen van 6 december 2018, zoals bijvoorbeeld de individuele studietoeslag voor studenten met een beperking, heeft Student & Starter meerdere punten bepleit. Zo hebben wij samen met PvdA en in samenwerking met VIDIUS de motie ‘Hoogte studietoeslag’ opgesteld en ingediend. De motie droeg het college op eerder te kijken naar een verhoging en deze niet af te laten hangen van het aantal mensen dat recht heeft op de toeslag. Al langere tijd zet Student & Starter zich in voor de verhoging van de individuele studietoeslag, we zijn dan ook positief over de originele verdubbeling, maar zien ruimte voor groei.

Ook werd bij dit debat de U-pas verordening besproken. Steeds meer communicatie en dienstverlening van de gemeente wordt digitaal. Dat geldt niet alleen voor de gemeente, maar ook voor vele andere instellingen. Echter zijn veel ouderen nog niet goed genoeg in staat deze digitale ontwikkelingen bij te benen. Ook de aanschaf van een tablet of laptop werpt vaak een te hoge financiële drempel op. Student & Starter pleit vaak voor een nog grotere digitale sprong, maar wil wel dat alle Utrechters deze sprong mee kunnen maken. Daarom dienden wij succesvol de motie ‘Een tablet voor opa & oma’ in, die ervoor zorgt dat senioren die gebruik maken van de U-pas hun budget ook kunnen besteden aan een digitale device.

De werknemers van PicNic wisten ons in 2018 te vinden om een probleem met hun arbeidsomstandigheden aan te kaarten. Er bestond te veel onzekerheid over hun positie als werknemer en ze kwamen terecht in gevaarlijke situaties tijdens het werk. Samen met de PvdA, Groenlinks en de SP stelden wij daarom mondelinge vragen over deze kwestie aan de wethouder.

In het voorjaar van 2019 wordt een algemeen debat gevoerd over de armoederegelingen in Utrecht. Student & Starter zal zich hier focussen op het doorzetten van de lijn die is ingezet op het gebied van werkervaringsplekken, regelvrije zones en zal daarbij streven naar innovatieve schuldhulpverlening.

Naar aanleiding van de debatten over armoederegelingen in het voorjaar van 2019, dient Student & Starter in 2020 bij de Voorjaarsnota een motie in die opdraagt een pilot te creëren voor een schuldhulpsysteem via gegevenskoppeling. Schulden kunnen veel meer betekenen voor mensen dan alleen een tekort op een rekening. Schulden zorgen voor stress, ziekte en depressie. Deze effecten zorgen vaak uiteindelijk voor een nog veel groter tekort op de rekening, niet alleen voor de mensen zelf, maar ook voor gemeente Utrecht.

Steeds meer Utrechters werken niet meer op een vaste plek. Zij zoeken hun toevluchtsoord in koffietentjes of gewoon lekker thuis op de bank. Maar wat nou als Utrecht meer massale hubs zou kunnen organiseren waar deze flexwerkers ook de kans hebben elkaar te ontmoeten? Een voorbeeld hiervan is nu Seats2Meet in Hoog Catharijne, maar wij brengen deze hubs graag nog dichter bij de flexwerkers zelf. Door bij de woningverordening van 2020 de focus te leggen op het creëren van ruimte binnen bestemmingsplannen voor flexwerkplekken bij woningeenheden en hier een motie voor in te dienen zet Student & Starter dit alles in beweging.

De populariteit van het basisinkomen stijgt, de utopie van gratis geld maakt bij iedereen de wildste fantasieën los. Er wordt in verschillende landen en steden flink op los geëxperimenteerd en nu mogen zelfs vijf Nederlandse steden de uitdaging aangaan. Wat Student & Starter betreft sluit Utrecht zich hier op den duur bij aan.

Er staat wat te gebeuren in het werkende leven. Steeds meer lijkt het besef door te dringen dat we de spits, de vermoeidheid en de stress van werkende mensen pas effectief kunnen oplossen als we meer gaan variëren met werktijden. Een dag van 08.00 - 17.00 is niets voor de Utrechter 2030. Zij mag sinds kort haar eigen werktijden bepalen.