In het Utrecht van 2030 is duurzaamheid de norm. Dat betekent dat we op een duurzame manier wonen, leven en ons van A naar B bewegen. In 2030 kunnen we de totale duurzaamheidsopgave meten en inzichtelijk maken, zodat we weten of we op de goede weg blijven. En dat doen we niet alleen op het niveau van C02-reductie, maar we passen ook de Levenscyclusanalyse toe. Dat betekent dat we kijken of duurzame maatregelen op alle vlakken bijdragen aan een beter klimaat. Neem bijvoorbeeld elektrische auto’s: deze zijn goed voor de vermindering van CO2-uitstoot, maar stoten wel meer fijnstof uit. Door de Levenscyclusanalyse-methodiek te hanteren maken we de effectiviteit van duurzaamheidsmaatregelen inzichtelijker. Bovendien maakt de gemeente in 2030 gebruik van de ‘Sustainable Goals Matrix’, een handige tool om duurzaamheidsopgaven te toetsen. Duurzaamheidsmaatregelen belemmeren niet, maar zijn juist aantrekkelijk. De Utrechter 2030 wordt gestimuleerd om duurzamer te handelen en te leven, maar ook te blijven genieten.
Duurzaamheid in het dagelijks leven
Voor de Utrechter 2030 is zo duurzaam mogelijk leven net zo vanzelfsprekend en gewoon als tandenpoetsen. Hij laat de auto staan en pakt vaker de fiets of wandelt van A naar B. De opties die hij heeft, worden gekenmerkt door een hoog gebruiksgemak. Je hoeft niet langer eerst kilometers te reizen om gebruik te maken van een openbaarvervoerssysteem, want het openbaar vervoer is toegankelijk en dichtbij huis. Een OV-fiets of deelfietshub staat bij de Utrechter 2030 om de hoek of bevindt zich onder het apartementencomplex waar hij woont. In de stad staan palen waaraan je je elektrische fiets of auto kunt opladen, die ook kunnen worden gebruikt om evenementen van energie te voorzien. Met slimme meters in huis houdt hij gemakkelijk bij wat zijn energieverbruik is en met een app kan hij monitoren of hij een duurzame keuze maakt.
Het resultaat van duurzamer leven is dat het leven van alle Utrechters 2030 erop vooruit is gegaan. De lucht is schoner doordat er minder CO2 en fijnstof worden uitgestoten; de mensen zijn gelukkiger omdat ze meer bewegen en keuzes maken die bijdragen aan een betere toekomst. Het is niet zo dat duurzaam handelen en leven alleen maar worden opgelegd of gestimuleerd van bovenaf, bewoners zelf hebben ook inspraak en ruimte om duurzaam te ondernemen. Dit kan door nieuwe vormen van participatie, waarbij bewoners op een digitaal platform buurtbudgetten kunnen inzetten voor duurzaamheid.
Klimaatadaptatie en energietransitie
Vanwege de klimaatverandering heeft Utrecht preventief ingespeeld op zaken als hittestress, droogte en wateroverlast. De Utrechter 2030 vindt in de stad een weelde aan pergola’s met groen die voor schaduw zorgen, voldoende bomen waaronder hij verkoeling kan zoeken, waterdoorlatende tegels en sprinklerssystemen.
In 2030 zitten we op 80% van de energietransitie, en de Utrechter 2030 heeft daar zijn steentje aan bijgedragen. Zijn huis is aardgasvrij en energieneutraal, voorzien van goede isolatie en thermische zonnepanelen en zonneboilers. Ook aardwarmte en windenergie maken de energietransitie mogelijk. De postcoderoos, een manier om gezamenlijk aan groene energieopwekking te doen, zodat financiële lasten lager uitvallen, is niet meer alleen van toepassing op woonwijken, maar ook op kantorenparken, waardoor bedrijven gezamenlijk kunnen profiteren van een collectief zonne-energieveld. Ook zijn bedrijven aangesloten op een apart energienet waarbij thermische zonnepanelen, aardwarmte en energie uit biomassa gecombineerd worden. Rondom bedrijvenparken en industrieterreinen bevinden zich grotere zonnepanelenvelden. Bovendien bevinden transporthubs en distributiecentra zich aan de randen van Utrecht en worden goederen met elektrische wagentjes naar de stad gereden, zodat zwaar vrachtverkeer niet langer meer in de stad hoeft te komen.
Innovatie
Circulair bouwen en ondernemen is in 2030 de standaard. De Utrechter 2030 kent geen plastic tasjes meer en drinkt haar drankje niet met een plastic rietje. Onnodig plastic verpakkingsmateriaal is uit den boze. Het plastic dat ze nog wel gebruikt, recyclet ze, of ze brengt het naar het Upcycle Center, waar E-waste-afval door ondernemers wordt verwerkt tot nieuwe producten, zoals slim asfalt. Het duurzaamheidsstraatbeeld van Utrecht wordt bepaald door het scheiden en hergebruiken van afval, maar ook door verpakkingsloze winkels. Deze winkels zijn een succes doordat Utrecht een pact met de verpakkingsindustrie heeft. Leveranciers en producten gebruiken geen onnodig verpakkingsmateriaal en gebruiken duurzame methoden om producten te vervoeren en te verpakken. Voor de Utrechter 2030 is het dus heel gewoon om tassen, tupperware en glazen potten mee te nemen als zij boodschappen gaat doen.
Er is ruim baan voor innovatie op gebied van duurzaamheid, want Utrecht durft verder te gaan dan alleen zonne- en windenergie. Daarom heeft de stad in 2030 haar eigen Duurzaamheid Innovatie District. Hier wordt onderzoek gedaan naar duurzaamheid in zijn totaliteit, van duurzame energieopwekking, tot de mate van duurzaamheid meten, tot onderzoek naar mogelijkheden voor een circulaire economie. Er worden proeven uitgevoerd en start-ups krijgen de kans om hun ideeën te testen. Bovendien is er in 2030 meer aandacht voor regionale en lokale productie: de kerstbomen komen niet langer uit Scandinavië, in de winkels komen meer regionale voedselproducten te liggen en Utrecht haalt alleen banden aan met leveranciers die exotische producten op een zo duurzaam mogelijke manier verschepen.
Duurzaam woon-energielandschap
In 2030 is er een begin gemaakt aan de Moderne Duurzame wijk Rijnenburg. Hier staan modulaire huizen, gebouwd van duurzame materialen, bekleed met groen. Deze huizen zijn energieneutraal. Alsof je met Lego speelt, kunnen de huizen telkens op een andere manier in elkaar gezet worden. Zo kan de Utrechter 2030 als bewoner zijn huis continu naar smaak veranderen. Zijn woning wordt deels verwarmd door watersportbaan Rijnenburg, een groot waterbekken waar aquathermie plaatsvindt. Het landschap wordt gekenmerkt door een combinatie van allerlei soorten duurzame energieopwekking en -besparing: zonnepanelen, zonneboilers, aquathermie, geothermie en windmolens. Kortom: Utrecht is in 2030 met afstand de duurzaamste stad van Nederland.