Digitalisering is moeilijk om alleen op lokaal niveau te beschrijven, er zijn namelijk veel ontwikkelingen op landelijk en globaal niveau. Daarom zal in deze beleidstijdlijn ook landelijk beleid besproken worden. Het gemeentelijk beleid op digitalisering is dan vooral gericht op de eigen organisatie en niet zozeer op het sturen van effecten van digitalisering op de Utrechtse samenleving. Maar het is hoog tijd dat we gebruik gaan maken van de mogelijkheden die digitalisering ons biedt. Daar zullen we in deze tijdlijn ook op ingaan.

Na jarenlange getrouwtrek over het vormen van een landelijk Elektronisch Patiëntendossier (EPD) wijst uiteindelijk de Eerste Kamer het wetsvoorstel af. Het landelijk EPD was hiermee van de baan, maar ook het regionale alternatief wat gemaakt was door zorgverzekeraars wachtte een onzekere toekomst.

Het proces rondom het aanvragen van vergunningen werd ervaren als niet-transparant en ingewikkeld. Met deze motie vroegen we het college om het aanvragen van vergunningen zoveel mogelijk digitaal te maken en er voor te zorgen dat aanvragers het proces digitaal kunnen volgen. Als Student & Starter waren we mede-indiener van deze motie, hij werd overgenomen door het college.

Ook jongeren en kinderen moeten mee kunnen in het digitale tijdperk. Daarom vroeg deze aangenomen motie om het aanleren digitale vaardigheden en mediaopvoeding te integreren in het bestaande programma op scholen. Zo zorgen we er voor dat ook jonge Utrechters klaar zijn voor een digitale toekomst.

Digitalisering zou de norm moeten worden in de dienstverlening van de gemeente. Daarom was Student & Starter mede-indiener van deze motie. De indienende partijen vroegen met deze motie om ‘digital by default’ te gaan werken. Voor alle diensten die de gemeente biedt moeten we eerst kijken of ze ook digitaal verleend kunnen worden. Maatwerk is noodzakelijk zodat mensen die digitaal niet mee kunnen komen ook aan de benodigde informatie kunnen komen. Deze motie is overgenomen door het college, dat wil zeggen dat ze hem gaan uitvoeren.

Ook deze motie stelt digitale dienstverlening van de services van de gemeente onder de aandacht en stelt hierbij een deadline voor 2022. Het college was het hiermee eens en nam de motie over.

In deze motie, mede-ingediend door Student & Starter wordt het college opgeroepen om te zorgen dat het buurtteam zorgvuldig omgaat met de privacy van bewoners en bewoners zelf zeggenschap geven over wat er met hun persoonlijke gegevens gebeurt, bijvoorbeeld het delen van informatie met andere zorginstanties.

De AVG wet ging in mei 2018 in. Deze wet heeft grote gevolgen gehad voor opslag van data, uitwisseling van gegevens en je online rechten. Naast dat het de nodige bescherming biedt, brengt het ook problemen met zich mee. Zo is het veel moeilijker geworden om op een juiste manier patiënteninformatie te delen tussen verschillende zorgverleners. Dit had makkelijker kunnen worden als de dataverwerkingssystemen bij de zorgverleners beter voorbereid waren, maar deze wet maakt het in ieder geval niet makkelijker. Student & Starter vindt daarom dat we op lokaal niveau actief moeten aanjagen dat zorgleveranciers hun data-infrastructuur op orde hebben. Dit geldt natuurlijk niet alleen voor zorg, maar voor alle leveranciers en gecontracteerde partijen die persoonsgegevens behandelen.

Deze brief sluit aan bij de zorgen die Student & Starter heeft over de lage urgentie het huidige kabinet geeft aan digitalisering. Andere landen racen ons voorbij op investerings- en kennisniveau. Hoog tijd dat we daar wat aan gaan doen dus!

Ook ouderen met een lager inkomen zouden de kans moeten krijgen om mee te kunnen doen in dit digitale tijdperk, dus ook opa & oma hebben een tablet nodig! De U-pas geeft vele mogelijkheden voor mensen met een minimaal inkomen, dus hebben wij deze motie ingediend om een tablet op te nemen in het aanbod van de U-pas. Een tablet kan er voor zorgen dat ouderen betrokken blijven bij de samenleving en kunnen werken aan het verbeteren van sociale contacten.

In 2019 maakt Student & Starter al een begin met het verbeteren van de kwaliteit van de online dienstverlening van de gemeente Utrecht. Bij de behandeling van de Voorjaarsnota willen we het budget proberen te verhogen zodat we de groei van de stad aankunnen, maar daarnaast ook structureel de kwaliteit kunnen verhogen.

De gemeente had ooit een Whatsappnummer waarop mensen vragen konden stellen, deze bleek onverhoopt zo populair dat het weer uit de lucht gehaald is omdat het niet meer te bolwerken was. Door middel van deze vragen wil Student en Starter uitvragen wat er precies nodig is om de kwaliteit van de publieke dienstverlening te verhogen, zowel op financieel als organisatorisch vlak. Misschien kunnen we dan zelfs het Whatsappnummer weer nieuw leven inblazen?

Tijdens de voorjaarsnota worden er beslissingen gemaakt over de plannen voor het nieuwe fiscale jaar. Op het gebied van digitalisering zullen wij ons dus hardmaken voor meer budget voor online dienstverlening. De belemmeringen die de privacywetgeving heeft voor de zorg zullen ook een punt van aandacht zijn.

Student & Starter wil er in deze jaren hard aan gaan werken om het eigenaarschap over de data van bewoners terug te krijgen. Deze data wordt nu vaak nog gegijzeld door grote softwarebedrijven in gesloten beheer systemen die veel geld kosten. Utrecht zou daarin koploper moeten zijn en investeren in een eigen data-infrastructuur. Zo kan de basis worden gelegd voor het delen van data met bewoners, zodat bewoners uiteindelijk eigenaarschap kunnen krijgen over hun eigen data en bepalen wat er mee gedaan wordt. Met deze open systemen kan vervolgens de basis worden gelegd voor het toepassen van slimme algoritmes om processen zoals uitkeringen en belastingen te stroomlijnen.

Tijdens de vele nieuwbouwprojecten die in deze tijd zullen worden uitgevoerd in de stad zal de gemeente de digitale snelweg perfect moeten regelen. Alle wijken hebben toegang tot de snelste glasvezelverbindingen met ruimte voor groei, en 5G dekking is er stadsbreed. Met deze goede dekking zijn dingen als slimme straatlantaarnpalen mogelijk, realtime metingen van verkeersdruk, en jongeren maken dankbaar gebruik van de gratis snelle wifi op hun hangplek. Ook de vele aanbieders van ‘mobility as a service’ (MaaS) maken dankbaar gebruik van de digitale snelweg. Daarnaast heeft het een aanzienlijke aantrekkingskracht op technologiebedrijven, die hun innovatieve plannen maar al te graag in Utrecht testen

De focus van de maatschappij zal zich steeds meer verleggen naar de digitale wereld. Het is aan ons om de jonge generatie daar goed op voor te bereiden. Daarom moet er in deze jaren veel aandacht en middelen gestoken worden in aanvullende lesprogramma’s. Deze programma’s leren alle Utrechtse leerlingen hoe ze zich staande moeten houden in een digitaliserende samenleving.

Ons streven is dat Utrecht in deze jaren voorloper is op het gebied van het toepassen van slimme, zelflerende algoritmes op de beschikbare (natuurlijk anonieme) data van inwoners. Dit is gelukt omdat in voorgaande jaren is geïnvesteerd in een goede datastructuur. Dingen zoals belastingen worden op deze manier eerlijker geheven, er wordt minder misbruik gemaakt van uitkeringen en het aanvragen daarvan gaat een stuk makkelijker. Ook kan de schuldhulpverlening veel vroeger problemen signaleren. Dit zorgt er voor dat bijna niemand meer in zware schulden terecht komt in het Utrecht van 2030.

In deze jaren ziet Student & Starter voor zich dat digitaal volledig geïntegreerd is in het onderwijs. Niet alleen in leermiddelen, maar ook als centraal onderdeel van de basis lesstof die elke leerling meekrijgt. Zo is ‘datasystematiek’ nu net zo belangrijk als schoolvakken zoals biologie en scheikunde. Leren over je online privacy doe je bij maatschappijleer, algoritmes worden getest bij een les economie en het schrijven van code om data te manipuleren is onderdeel van wiskunde geworden.